REIER MIST HET BLOEDBAD IN DE KERK
REIJER
Boe! Boe! Waardeloos! Een schandaal! Mijn kaartje terug!
Hoe kun je dit de Gijsbrecht aandoen, over Vondel's arme rug!
Schaamte waar is uw blos!
RAFAEL
Wat zit je dwars, precies?
REIJER
Wat niet, schertsengel? Vraag beter:
'wat stoort me niet'?
Er is meedogenloos in gesneden,
Ik mis onmisbare passages!
Mijn dierbaarste personages!
T' is een gotspe! Een blamage!
RAFAEL
En wat ontbreekt er dan, dat je zo niet hebt gezien?
REIJER
De brand in het paleis, en het doden van Kristien!
Het hele deel met Gozewijn, die Gijs tracht t'overreden,
Zich in veiligheid te brengen, en z'n nonnen mee te nemen.
En 't bloedbad dat Heemstee heiligschennend aanricht.
Dat is grootse dramatiek! Dat maakt 'n heldendicht!
BADELOCH
Wij vonden juist die delen eigenlijk wat banaal.
GIJS
Ze dragen ook weinig bij aan de loop van het verhaal.
REIJER
Hoe kun je dat nou zeggen. Waar haal je dat vandaan?
Het is toch geniaal wat Vondel daar heeft gedaan?
(verlekkerd:)
Het begint al met die Heemstee, wat 'n opkomst krijgt die man:
"Beklad en rood, en van Kristijnes bloed nog warm".
BADELOCH
(gelaten tegen het publiek)
Kristijn is de zus van Gijsbrecht, die gaat in't stuk dus dood.
REIJER
(zich nog steeds verlustigend)
Ja! En Haemstee is van haar bloed dus nu nog helemaal rood;
Hij komt die kerk binnen, grijpt Gozewijn bij zijn baard,
Met één hand en met de andere heft hij dus het zwaard;
En dan komen dus die nonnen van rondom aan gestoven,
"En geen die geen leeuwin geleek" zegt Vondel daar dan over.
En dan is daar Klaeris...
RAFAEL
(even gelaten, tegen het publiek.)
de dochter dus van Machteld,
Die volgens de legende Floris Vijf verkracht had,
Wat dan weer het sein was voor haar man en onze Gijs,
Om Floris te vermoorden, en nu zijn we weer bij:
Haarlem boos, belegering, yada yada yada...
REIJER
(diepe verachting)
Men had jou nooit in-de búúrt van de Gijsbrecht mogen laten.
(weer tot het publiek: probeert het te verkopen)
Maar goed: Klaeris omarmt hem - Gozewijn bedoel ik.
Beschermt hem met haar lijf. Zo teer en zo gevoelig.
Eerst is Heemstede versuft. Weet zich niet goed raad.
Dan wordt hij weer vervuld van wraakzucht en haat,
Want Heemstee is de zóón van graaf Floris de vijfde!
(Tegen Rafael)
Dat had je niet verteld! Terwijl je dan niets begrijpt
Van hoe die geschiedenis weegt op die hele situatie,
Hoe beide kinderen lijden door de vorige generatie;
BADELOCH
En dan vermoordt hij iedereen.
REIJER
Dan vermoordt hij iedereen.
Klopt. En hoe. Hij steekt alle nonnen in't rond houwend dood,
Tot ze liggen in een krans van roozen wit en rood.
Mooi hè?
RAFAEL
Ja... En dan? Je bent nu lekker bezig.
REIJER
(opeens niet heel erg happig)
Ja, goed, dat weet je best, dat heb je ook gelezen.
GIJS
Nee, Vertel jíj't maar. Je doet't met zoveel hartstocht.
't Is duidelijk dat je erg aan dit stukje bent verknocht.
REIJER
Nou, de volgende is de bisschop; hij doodt Gozewijn,
En dan grijpt hij Klaeris, en werpt haar op het lijk.
BADELOCH
En dan?
REIJER
Nouja, dan schrijft Vondel letterijk dus,
'Bevredigt hij schand'lijk z'n godvergeten lust'.
RAFAEL
Hij verkracht Klaeris dus op het kadaver van d'r oom.
En dan. Is het dan klaar?
REIJER
Nee. Hij schopt haar dood.
BADELOCH
Juist.'t is iets van huppeldepup smart ...
RAFAEL
"Hij trapt haar in de buik en op ’t benarde hart
Dat haar het bloed uit neus en monde kwam gevlogen,
En zij de doodssnik gaf en sloot die hemelse ogen."
Dat staat er.
BADELOCH
Leg nou 's uit: Wat is daar nou zo mooi aan?
REIJER
(na even)
Ik vind niet dat je de tekst, langs de standaarden van 't heden,
Kunt leggen ...
BADELOCH
Maar wij staan hem nu vandaag te spelen.
Wij hebben nu de keus in wat we zeggen en wat niet.
GIJS
En 't seksueel geweld in Gijsbrecht is louter decoratief,
Vervult geen enkele functie en is louter illustratief
Voor o, o, o, die vijanden, wat zijn ze toch weer slecht,
We verkrachten weer wat vrouwen, die hebben gewoon weer pech.
REIJER
O die arme Vondel. Dit doet me zoveel verdriet.
RAFAEL
Niet nodig. Vondel is al heel lang dood. Wij niet.